รวมผักและผลไม้ในภาษาเขมร พร้อมคำอ่าน

คำว่า ผัก ในภาษาเขมรแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ
1 ผักปรุงอาหาร คือ បន្លែ “บ็อนแลย์”
2 ผักจิ้ม คือ អន្លក់”อ็อนลัวะ หรือ อ็อนโละ”
3 ผักแนมหรือผักแกล้ม คือ ល្បោយ “ละบอว์ย”

បន្លែ บ็อนแลย์ ผัก

ស្ពៃ ซเป็ย – ผักกาด
ស្ពៃស ซเป็ย ซอ – ผักกาดขาว หรือ
ស្ពៃបូកគោ ซเป็ย โบก โก
ស្ពៃក្រញ៉ាញ់ ซเป็ย กรอญัยญ์ – ผักกาดขาวปลี (ภาษาถิ่นพระตะบอง)
ស្ពៃខ្មៅ ซเป็ย คเมา – ผักกาดเขียว
ស្ពៃចង្កឹះ ซเป็ย จ็องเกอะฮ์ – ผักกวางตุ้ง
ស្ពៃក្ដោប ซเป็ย กดอฺบ – กระหล่ำปลี
ផ្កាខាត់ណា ผกา คัดนา – ดอกกระหล่ำ
សណ្ដែក ซ็อนแดก – ถั่ว
សណ្ដែកកួរ ซ็อนแดก กัว – ถั่วผักยาว, ซ็อนแดก ตเริง – ถั่วฝักยาว
សណ្ដែកសៀង ซ็อนแดก เซียง – ถั่วเหลือง
សណ្ដែកដី ซ็อนแดก เด็ย – ถั่วลิสง ถั่วดิน
សណ្ដែកបណ្ដុះซ็อนแดก บ็อนโด๊ะฮ์ – ถั่วงอก
ពពាយ โปเปียย (ป+เอีย+ย) – ถั่วพู
ខាត់ណា คัตนา – คะน้า
ត្រកួន ตรอกวน – ผักบุ้ง
កន្ធំធេត – กระถิน
កញ្ឆែត กัญแชย์ต – กระเฉด
បះ บ๊ะฮ์ – ตำลึง
ជីវ៉ាន់ស៊ុយ จี วันซุย – ผักชี
ជីអង្កាម จี อ็องกาม – สะระแหน่
ជីនាងវង จี เนียง วอง – โหระพา
ជីថ្ពាល់ត្រី จี ทป็วฺล ตเร็ย – ผักพลูคาว หรือ คาวตอง
ត្រប់ ตร็อบ – มะเขือ
ត្រប់ពុតលំញង ตร็อบ ปดลุมโญง – มะเขือพวง
ប៉េងប៉ោះ เปงเปาะฮ – มะเขือเทศ
ត្រប់វែង ឬ ត្រប់ក្ដគោ ឬ ត្រប់ប្លោកគោ ตร็อบ แวง หรือ ตร็อบ กะดอโก หรือ ตร็อบ พลอฺก โก – มะเขือยาว
ម្ទេស มเตฮ – พริก
ត្រឡាច ตรอลาจ – ฟักเขียว
ឃ្លោក คโลก – น้ำเต้า
ននោង โนโนง – บวบ
ម្រះព្រៅ มเรียะฮ ปเริว็ – กระเพรา
ទំពាំង ตุมเปีย็ง – หน่อไม้
ក្រូចសើច กโรจ เซิจ – มะกรูด
ក្រូចឆ្មារ กโรจ ชมา – มะนาว
ល្ពៅ ละเปิว็ – ฟักทอง
អង្គាដី อ็องเกีย เด็ย – แค
ល្ងៀងลเงียง – ติ้ว
ថ្ងាន់ ทงัน – กุ่มบก
ទន្លា ตนเลีย – กุ่มน้ำ
ដំឡូង ด็อมโลง – มัน
ដំឡូងជ្វា ด็อมโลง ชเวีย – มันเทศ (สงสัย เข้าใจว่าเอามาจากชวา)
ដំឡូងមី ด้อมโลง มี – มันสัมปะหลัง
អំពិលទុំ อ็อมปึล (-เปิล็) ตุม – มะขามเปียก
ត្រាវ ตราว – เผือก
ម្រំ มรุม – มะรุม
ខ្ទឹមស คตึม ซอ – กระเทียม
ខ្ទឹមក្រហម คตึม กรอฮอม – หอมแดง
ខ្ទឹមបារាំង คตึม ปารัง – หอมหัวใหญ่
ដើមខ្ទឹម เดิม คตึม ស្លឹកខ្ទឹម ซเลอะก์ คตึม- ต้นหอม
ការ៉ុត การอต – แครอท
សាលាដ ซาลัต – ผักสลัด
ម្អម มะออม – ผักขะแยง
ត្រសក់ ตรอเซาะ – แตงกวา
ម្រះ มเรียะฮ – มะระ
ខ្ញី คเญ็ย – ขิง
រំដេង รุมเดง – ข่า
ស្លឹកគ្រៃ ซเลอะก์ กเร็ย – ตะไคร้
ខ្ជាយ คเจียย – กระชาย
ម្រេច มเรกจ์ – พริกไทย
ត្រយូងចេក ตรอโยง เจก – ปลีกล้วย
កណ្ដោល ก็อนดอล – กระโดน
ស្លាបច្រវ៉ា ซลาบ จรอวา – สันตะวา
ត្រដៀតប៉ោង ตรอเกียด ปอง – ตาลปัตรฤๅษี
ផ្កាស្រលិត ผกา ซรอเลิต็ – ดอกสลิด หรือ ดอกขจร
អង្កាញ់ อ็องกัญ – ขี้เหล็ก
ស្អំ ซอ็อม – ชะอม
តាំងអ ឬ គុយឆាយ ตังออ หรือ กุยชาย – คึ่นช่าย
ភ្លៅកង្កែប พเลิว็ ก็องแกบ(น่องกบ) – ผักชีล้อม (เขมรกินกับขนมจีน)
ផ្កាកំប្លោក ผกา ก็อมพลอก – ผักตบชวา (เขมรเอาดอกกินกับขนมจีน)
ថ្នឹង ทเนิง็ – ส้มลม (เขมรนำมาใส่แกง)

ផ្លែឈើ พแล เชอ – ผลไม้

ប៉ោម ឬ ប៉ម ปาว์ม หรือ ปอม – แอบเปิ้ล
ត្របែក ตรอแบก – ฝรั่ง
ចេក เจก – กล้วย
ចេកអំបូង เจก อ็อมโบง – กล้วยหอม
ក្រូច กโรย์จ – ผลไม้ตระกูลส้มทั่วไป
ក្រូចខ្វិច กโรจ ควิจ – ส้ม พวกส้มจีน สีเหลืองๆ
ក្រូចថ្លុង กโรจ ทลง – ส้มโอ
ស្រកានាគ ซรอกา เนียะก์ – แก้วมังกร
មង្ឃុត มงคุต – มังคุด
ល្មុត ลมุต – ละมุด
មៀន เมียน – ลำไย
ម្កាក់ มะกะ – มะกอก
ល្ហុង ลฮง – มะละกอ
ឪឡឹក เอิว็เลิก็ – แตงโม
ត្រសក់ស្រូវ ตรอเซาะ ซเริว็ – แตงไทย
ស្វាយ ซวาย – มะม่วง
គូលេន กูแลน – ลิ้นจี่
ម្នាស់ มะนัวฺะฮ – สับปะรด
សាវម៉ាវ ซาวมาว – เงาะ
ធូរេន ทูเรน – ทุเรียน
ដូង โดง – มะพร้าว
ពោត โปต – ข้าวโพด
ទៀប เตียบ – น้อยหน่า
ទៀបបារាំង เตียบ ปารัง – ทุเรียนเทศ
ខ្នុរ คนล หรือ คนาว – ขนุน
ពុទ្រា ปุตตเรีย – พุทรา
ទំពាំងបាយជូ ตุมเปีย็งบายจู – องุ่น
ក្រខុប กรอคบ – ตะขบ
កំពីងរាជ ก็อมปีง เรียจ – กระท้อน
ព្នៅ ปเนิว – มะตูม
សណ្ដាន់ ซ็อน ดัน – มะดัน

ផ្សេងៗ พเซง ๆ อื่น ๆ

ក្រូចង៉ាំង៉ូវ กโรย์จ งำโง็ว – มะนาวดอง
យីហ៊ឺ ยีฮือ – ปลาหมึกแห้ง
បង្គាក្រៀម បង្គាក្រៀម – กุ้งแห้ง
តាំងហ៊ុន ឬ មីសួ ตังฮุน มีซัว – วุ้นเส้น
ប៉េះគក់ แปะกัวะ – มันแกว
ស្វាយចន្ទី ซวาย จันตี – มะม่วงหิมพานต์

ปรับปรุงและเพิ่มเติมจาก http://www.d-looks.com/showblog.php?Bid=18737

จะใส่หมวกหรือจ่ายค่าปรับดี

10975_1468930996726385_8872689907178947979_n[1]

วัยรุ่นเขมรคนนี้เขาพร้อมที่จะยอมเสียค่าปรับข้อหาไม่สวมหมวกกันน็อกครั้งละ 5000 เรียล (40บาท)

យួនត្រូវតែប្រគល់កោះត្រល់ឲ្យខ្មែរវិញ

ផែនទី​ព្រំដែន​កម្ពុជា – កូសាំង​ស៊ីន តាម​សារា​ចរ​របស់​ប្រេ​វីយេ ដក​ស្រង់​ពី​ព្រំ​ដែន​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា របស់​លោក​សារិន ឆាក

ផែនទី​ព្រំដែន​កម្ពុជា – កូសាំង​ស៊ីន តាម​សារា​ចរ​របស់​ប្រេ​វីយេ ដក​ស្រង់​ពី​ព្រំ​ដែន​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា របស់​លោក​សារិន ឆាក

កកន៖ អានអត្ថបទវិភាគ​ «យួន​ត្រូវ​ខ្ជាក់​កោះ​ត្រល់​ទាំង​អាមាស់» របស់​លោក​សុទ្ធ ប៉ូ​លីន ចុះ​ផ្សាយ​ក្នុង​សំលេង​ខ្មែរ​នៅ​បរ​ទេស អង្គរ​បូរី​​ ធ្វើ​អោយ​ខ្ញុំ​មាន​ការ​សប្បាយ​រីក​រាយ​ក្នុង​ចិត្ដ​​ជា​អនេក។ តើ​​យួន​វា​ខ្ជាក់​កោះ​ត្រល់​អោយ​ខ្មែរ​វិញ​ដែរ​ឬ​អត់​?.. ត្រង់​នេះ​ឃើញ​ថា​ យួន​ពិត​ជា​អាច​ខ្លាច​ច្បាប់​អន្ដរ​ជាតិ​មែន លុះ​ត្រា​ខ្មែរ​យើង មេ​ដឹក​នាំ​យើង​ហ៊ាន​ងើប​ឡើង ស្វែង​រក​ឯក​សារ​ទាំង​ឡាយ​យក​ទៅ​ប្ដឹង​ដល់​អន្ដរ​ជាតិ​អោយ​ជំនុំ​ជំរះ ដូច​ករណី​ក្នុង​រឿង​ប្រា​សាទ​ព្រះ​វិហារ​នោះ ទើប​វា​មែន តែ​បើ​យើង​ខ្មែរ​ មេ​ដឹក​នាំ​យើង អ្នក​នយោ​បាយ​ជាតិ​យើង មិន​ខ្វល់​ខ្វាយ មិន​អើ​ពើ មិន​​ស្នេហា​​ជាតិ​​ពិត​ៗ ហើយ​នាំ​គ្នា​ងើប​ឡើង​ស្វែង​រក​ឯក​សារ ទៅ​ប្ដឹង​ត​វ៉ា​​ទាម​​ទារ​ទេ​នោះ យួន​ក៏​មិន​អាច​ហារ​ខ្ជាក់​កោះ​ ឬ​ទឹក​ដី​ដែល​វា​លេប​ទៅ​ហើយ​មក​អោយ​ខ្មែរ​វិញ​នោះ បាន​ឡើយ​​។ អានត-อ่านต่อ

วิ่งควาย แข่งม้า ที่เมืองเขมร

10665380_772158792843861_703661072656885987_n 10702164_772158789510528_2812949533565887439_n

ทุก ๆ ปี ที่อำเภอ คซัจ กอณดาล จังหวัด กอณดาล ในช่วงเทศกาลภจุมบิณฑ์ จะมีประเพณีวิ่งควาย และแข่งม้า เป็นประจำทุกปี

สไบ้ค์กง คนหนังเหนียว Sbek Kong

ស្បែកគង់ (สไบ้ค์กง) หนังเขมรเรื่องแรกที่ออกสู่ตลาดโลกในช่วง 40 ปีหลังนี้ จะเข้าโรงพาพยนต์ของเมืองไทยวันที่ 23 ตุลาคม นี้

ภาพยนต์เรื่อง สแบก กง แปลว่า หนังเหนียว ฟันแทงไม่เข้า ภาพยนต์เขมรเรื่องนี้จะถูกส่งเข้ามาฉายยังเมืองไทย นัยว่าภาพยนต์เขมรเรื่องนี้จะสร้างชื่อให้กับคนเขมรอีกครั้งต่อจากเรื่อง งูเก็งก็อง (Viroj Tuntikula)

បរាភវសូត្រ គាថាទី 12

http://www.youtube.com/watch?v=ZGPAnovV2ns

អប្បភោគោ មហាតណ្ហោ
ខត្តិយេ ជាយតេ កុលេ
សោ ច រជ្ជំ បត្ថយតិ
តំ បរាភវតោ មុខំ។
ជនណាកើតក្នុង ត្រកូលជាក្សត្រ
អ្នកក្សត់សម្បតិ ហើយប្រាថ្នាធំ
ចង់បានជាស្តេច សោយរាជ្យស្តុកស្តម្ភ
ហេតុនោះនឹងនាំ ឲ្យដល់វិនាស។

เพลง Kingdom of Wonder in Cambodia

เพราะที่สู๊ด……….

เพลงนี้ถ้าโรงเรียนไหน หรืองานที่ไหนที่จัดการแสดงเกี่ยวกับกัมพูชา ผมแนะนำน่ะครับ

http://www.youtube.com/watch?v=7RwFQnpLnaY

จิตรกรรมฝาผนังสงครามเขมรกับจามปา ยุคชัยวรมันที่ 7

ภาพทหารใส่หมวกรูปบัวคว่ำคือ ทหารจาม หรือจามปา แต่ก่อนแต่ไรก็เป็นคู่ศึกกับชาวเขมรยุคชัยวรมันที่ 7 เมืองจามอยู่ทางตอนกลางของเวียตนามปัจจุบันยังคงมีปราสาทหลงเหลืออยู่เพียงไม่กี่แห่งในเวียตนาม

หนูทอดเมือง បាត់ដំបង พระตะบอง

เดินทางออกจากเมืองพระตะบองมุ่งหน้าสู่พนมเปญ เพียงไม่กี่กิโลเมตร จะพบเห็นเพิงร้านค้าริมทางเขาขายหนูนาทอด ราคาตัวละ 30 บาท

แวะกินขนมจีนเมืองเขมร …

เดินทางออกจากปอยเปต ผ่านเมืองพระตะบอง เข้าสู่จังหวัด ពោធិសាត់โปซัต (Pur Sat) คนไทยเรียก โพธิ์สัต จะมีร้านขนมจีนอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 5 เป็นขนมจีนแกงกะหรี่ ราคาจานละ 60 บาท

บทสวด បរាភវសូត្រ (ปราภวสูตร) ใช้ในงานสาทเขมร បុណ្យភ្ជុំបិណ្យ

ช่วงนี้ถ้าท่านใดได้ไปกัมพูชาตามวัดวาอารมต่างๆ ช่วงเช้ามืดก่อนเขาทำพิธี បោះបាយបិណ្ឌ (เบ๊าะบายเบ็น) น่าจะประมาณช่วง ตี 2-5 (ก่อนพระอาทิตย์ขึ้น) ท่านจะได้ยินเสียงพระสวด បរាភវសូត្រ (ปะราภวสูตร) ซึ่งทั้งหมดมี 8 บท ดังต่อไปนี้

បរាភវសូត្រ គាថាទី ០១ (บทที่ 1)

https://www.youtube.com/watch?v=PfTVDM0UCbc

សុវិជានោ ភវំ ហោតិ សុវិជានោ បរាភវោ
ធម្មកាមោ ភវំ ហោតិ ធម្មទេស្សី បរាភវោ ។
អ្នកដែលចម្រើន គេក៏អាចស្គាល់ងាយ
អ្នកដែលអន្តរាយ គេក៏អាចស្គាល់ពិត
អ្នកប្រាថ្នាធម៌ ល្អិតល្អក្នុងចិត្ត
ហើយខំប្រព្រឹត្ត នឹងបានចម្រើន
អ្នកដែលទ្រុស្តធម៌ ស្អប់ធម៌ឥតកើន
ឥតកើនចម្រើន វិនាសទៅមុខ។

បរាភវសូត្រ គាថាទី ០២ (บทที่ 2)

អានត-อ่านต่อ

โยบายใหม่เกี่ยวกับข้าราชการครูของกระทรวงศึกษาธิการกัมพูชา

image

គោលនយោបាយ ស្ដីពី​គ្រូបង្រៀន

ទាញយកឯកសារ ៖ គោលនយោបាយ ស្ដីពី​គ្រូបង្រៀន

บ้านโบราณ ….

เมื่อ 5 ปีที่แล้วผมเดินทางไปดูบ้านหลังหนึ่งที่จังหวัดพระตะบอง และพบว่าบ้านหลังนี้อยู่ริมฝั่งแม่น้ำสังแก อยู่นอกตัวเมืองพระตะบองไปทางทิศใต้ประมาณ 1 กม. สอบถามคุณยายผู้เป็นเจ้าบ้านได้ความว่า บ้านหลังนี้คุณปู่ซึ่งรับราขการในสมัยเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ (ชุ่ม) ครองเมืองพระตะบอง ปลูกสร้างขึ้นก่อนปี 2450 ต่อมาในยุคเขมรแดงคุณยายต้องเพ่นออกจากบ้านหลังนี้เพราะเขมรแดงบุก เมื่อสิ้นสุดยุคเขมรแดงคุณยายได้กลับเข้ามาครอบครองบ้านหลังนี้ คุณยายพาไปดูตัวหนังสือภาษาไทยที่เขียนขึ้นเมื่อร้อยปีก่อนที่ฝาบ้าน คุณยายห้านใครแตะตัวหนังสือนี้เด็ดขาดเพราะมันเป็นตัวหนังสือประวัติศาสตร ์ที่บ่งบอกกาลเวลาในยุคสมัยนั้น ปัจจุบ้นทางการอนุรักษ์เอาไว้เป็นแหล่งท่องเที่ยว คุณยายบอกว่าคนไทยส่วนมากไม่รู้ ถ้ามีคนไทยมาดูมาชมคุณยายก็จะพาไปดูตัวหนังสือภาษาไทยด้วยความภาคภูมิใจ

คนไทยเราไม่นิยมไปเที่ยวนครวัดในช่วงฤดูฝน

10411028_1475655246053960_9082858192986342921_n[1]

คนไทยเราไม่นิยมไปเที่ยวนครวัดในช่วงฤดูฝน สาเหตุเพราะทางเดินลื่น เปียก ถ่ายภาพไม่ได้ โอ๊ยจิปาถะ แต่คนไทยเรามักจะไปเที่ยวที่นี่เมื่อเริ่มย่างเข้าสู่ฤดูหนาว เพราะ ไม่ร้อน ไม่เหนื่อยง่าย ภาพที่ถ่ายชัดเจน

ปราสาทนครวัดจากมุมบน

image

ดูจากมุมนี้สวยงามมาก
ใครเคยไปเที่ยวมาแล้วบ้างครับ
ดูภาพเหมือนเล็กนิดเดียว
แต่จริงแล้วนครวัดยิ่งใหญ่มากครับ

เขมรล่าง (แขมร์กรอม) Kampuchea Krom

เขมรล่าง
วันที่ 04 มิถุนายน ค.ศ. 1949
เป็นวันที่ฝรั่งเศสตัดเขมรล่างให้เวียดนาม
21 จังหวัด กับอีกหลายเกาะ
แขมร์กรอม
ที่พี่น้องชาวอีสานใต้คุ้นเคยว่าอยู่ที่กัมพูชา
แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่
นั่นคือแขมร์กันนาวล์
แขมร์กรอม 21 จังหวัด
อยู่ประเทศเวียดนาม ติดทะเลจีนใต้นู่น
สำเนียงการพูด ไม่ต่างกันกับเขมรกลางน่ะคับ

ภาษาเขมรท้องถิ่นอีสานตอนใต้

400px-Khomthai_-_alphabeth
ภาษาเขมร คือ ภาษาท้องถิ่นของชาวอีสานตอนใต้ ของประเทศไทย หรือ เราเรียกชนกลุ่มนี้ว่า ขแมร์ ภาษาเขมร เป็นต้นกำเนิด มาจากภาษาขอม ซึ่งมีอายุกำเนิด เกิด มานับ ร้อย ๆ เป็นภาษาที่สละ สลวย และเป็นภาษามาจากรากราชาศัพท์ และ มีหลายคำที่นำมาใช้ในภาษาไทย เช่น เสวย แปลว่า กิน หรือ ทาน,สดับ แปลว่า ฟัง , เดิน มาจาก คำว่า เดอร ของภาษาเขมร เป็นต้น ในสมัยแต่โบราณกาล ชาวเขมร ที่เรียนวิชา อาคม มนต์ขลัง และเวทย์มนต์ คุณไสย์ ที่เป็นวิชาทางไสยศาสตร์ ได้นำวิชาและคาถา ต่าง ๆ มาจารึกไว้บนใบลาน หรือที่เราเรียกกันว่า พระ คาถาใบลาน จึงสามารถพิสูจน์ได้ว่า ภาษาเขมร เป็นภาษาที่เก่ามาก อีกภาษาหนึ่ง เช่นเดียวกันกับภาษาขอม
អានត-อ่านต่อ