จากคำถามของคุณครู Kroo-Witthawat Donsee ที่ถามในกลุ่ม ชุมชนภาษาเขมร/ភាសាខ្មែរ/Khmer ถามว่า

วันนี้ขอตั้งกระทู้ถามเกี่ยวกับประเทศ “กัมพูชาครับ”
๑. อยากทราบว่าคำว่า “กัมปูเจีย” หรือกัมพูชาแปลว่าอะไร
๒. ชาวเขมรไม่เรียกตัวเองว่า ขอม แต่เรียกตนเองว่า “เขมร” อยากทราบว่าเขมร แปลว่าอะไร 
๓. ชาวเขมรเรียกตนเองหรือประเทศตนเอง ว่าอะไรนอกเหนือจากนี้
ขอความอนุเคราะห์ผู้รู้ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเพื่อเป็นวิทยาทานด้วยครับ

เดี๋ยวผมจะขอตอบแบบย่อๆ ตามความเข้าใจส่วนตัวน่ะครับ

1. คำว่ากัมปุเจีย ที่เคยเรียนมา มีหลายทฤษฎีครับ บ้างเขาว่า มาจากนิทานเรืองหนึ่ง ที่ว่าฤษีกัมปุ กับนางอับษร เมรา เป็น ผู้ก่อตั้งประเทศอะไรประมาณนี้แหละครับ ส่วนคแมย์ ก็น่าจะมาจากชื่อสองคนนี้เหมือนกัน
-บ้างก็อ้างว่า กัม ปุ เจีย มาจาก กำ ปูจช์ កំពួជ หรือ ปูจช์ ที่หมายถึง เชื้อสายพันธุ์ และคำว่า เจีย ที่แปลว่า ดี ซึ่งประมาณว่าเรียกประเทศตัวเองว่ามันประเทศแห่งคนที่มีแต่คนดีคนเก่ง
-บางก็ศึกษาถึงรากศัพท์ บอกว่า คำว่า กัมปุ หรือ กัมวุ หมายถึงหองสังข์ ที่เป็นเครื่องราชของพระวิษณุ
-นอกจากนี้ผมจำไม่ได้ครับ ต้องหาอ่านเอกสารเพิ่มถึงจะรู้ เอาย่อๆแค่นี้ก่อนเนาะ

2. คำว่าคแมย์ ខ្មែរ ก็แปลตรงตัวว่าเขมรนั่นแหละ คนเขมรเองใช้คำนี้หมายถึง ทั้งภาษา เชื้อชาติ สัญชาติ แล้วก็ประเทศด้วยซ้ำ ส่วนกัมปุเจีย น่าจะหมายถึงประเทศอย่างเดียว แต่ภาษาอังกฤษเรียกชาวกัมพูชาว่า Cambodian น่าจะเอาแนวตาม Canadian หรือเปล่าน่ะ
ส่วนคำว่าขอม ខម (คอม) ที่เคยอ่านหนังสือหรือจากสื่อต่างๆ หมายถึงเขมรในช่วงยุคสมัยโบราณที่เคยรุ่งเรือง แล้วก็ตัวอักษรขอมด้วยเช่นกัน

3. เขมรเรียกตัวเองว่า ខ្មែរ คแมย์ สระ ែ ตอนนี้ไม่ได้ออกเสียงเหมือนเขมรท้องถิ่น ว่า คแม แต่เป็นสระ แอย์ คล้ายๆ อายย์ แต่ไม่ แอ น่ะครับ

-ประเทศก็ คแมย์ เหมือนกัน แต่ ปรอเต๊ะฮ์ คแมย์ กับ ปรอเต๊ะฮ์ กัมปุเจีย ก็ความหมายเดียวกัน ใช้ได้เหมือนกัน แต่ส่วนมาก ปรอเต๊ะฮ์ กัมปุเจีย จะมีความเป็นทางการมากกว่า แต่ถ้าภาษาพูด ปรอเต๊ะฮ์ คแมย์ น่าจะมากกว่า

-ส่วนภาษาก็ เภียซาคแมย์ ไม่ใช่ เภียซากัมปุเจีย น่ะครับ
-สัญชาติ เชื้อชาติ คแมย์ หมดครับ